Vrijwilligers
In de sector Bos en Natuur zijn veel vrijwilligers actief. Alle vrijwilligers hebben recht op een veilige werkplek. Dit is opgenomen in de Arbowet. Het is belangrijk om het Arbobeleid hierop af te stemmen.
Wie heeft welke verantwoordelijkheid voor veilig vrijwilligerswerk, en welke acties moeten worden ondernomen om aan die verantwoordelijkheid te voldoen?
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor natuur en landschap van Nederland. Ze knotten wilgen, maken poelen schoon en hangen steenuilenkasten op. Ook geven vrijwilligers excursies en tellen dieren en planten voor monitoring en onderzoek. Vrijwilligers werken onder regie van een vrijwilligerscoördinator van een natuurorganisatie, of zelfstandig, zonder aansturing van een (betaalde) coördinator.
Vrijwilligers hebben bij hun werk in bos en natuur te maken met risico’s voor hun veiligheid en gezondheid. Ze werken met gereedschappen, en soms ook met machines, waarbij iets mis kan gaan. Meestal zijn ze qua kleding en schoeisel minder goed voorbereid dan professionele beheerders, waardoor ze makkelijker in aanraking kunnen komen met dieren die ziektes kunnen overbrengen op mensen, zoals vossen, vleermuizen en vogels.
Rechten en plichten volgens de wet
Alle vrijwilligers hebben recht op een veilige werkplek, ongeacht of ze voor een organisatie werken, of zelfsturend zijn. In de wet staan vooral verplichtingen voor de werkgever. Bij vrijwilligers die voor een organisatie werken, is die organisatie de ‘werkgever’ en de vrijwilliger heeft in de meeste gevallen de status van ‘werknemer’. Bij zelfstandig werkende groepen is niet altijd duidelijk wie de ‘werkgever’ is. Daarom maken we onderscheid in 2 soorten vrijwilligers:
- vrijwilligers die voor een natuurorganisatie werken
lees meer - zelfstandig werkende vrijwilligersgroepen
lees meer
Veilig werken
Het is van belang dat wie in de natuur werkt, zich bewust is van de mogelijke risico’s en hoe je je daartegen kunt wapenen. Gebruik je gereedschap goed en verantwoord, en draag de juiste kleding. Daarmee voorkom je ongelukken en bescherm je jezelf tegen ziektes die door dieren kunnen worden overgedragen.
Ziek door dieren
Bij werkzaamheden in bos en natuur kun je in aanraking komen met teken, eikenprocessierupsen en andere plaagdieren die ziektes kunnen overbrengen op de mens, zoals vossen, vleermuizen en vogels. Weet welke maatregelen je kunt nemen ter preventie en hoe je moet handelen als je als aanraking of een beet heeft plaatsgevonden. Lees meer
Gereedschap en machines
Ongevallen in bos en natuur gebeuren vaak met ladders, gereedschap of machines. Voor diverse gereedschappen en materialen hebben we een veiligheidsblad dat uitlegt hoe je veilig met deze materialen werkt:
Werken op hoogte
Het werken op een ladder en klimmen in een boom brengt altijd extra gevaren met zich mee. Voor vrijwilligers(groepen) hebben we veiligheidsinstructies opgesteld voor de volgende onderwerpen:
Agenda
Werkgroep arbo & veiligheid
– Liesbeth de Kort (VBNE)
– Petra Borsch (Landschapsbeheer Flevoland)
– Ingrid Brouwer (Staatsbosbeheer)
– Sylvia Bruning (FPG)
– Frans Cairo (Natuurmonumenten)
– Tetje Falentijn (LandschappenNL)
– Mirjam de Groot (Stigas, adviseur)
– Menno Niesing (Staatsbosbeheer)
E-learning
Op e-learningplatform Leer je groen vind je meerdere modules voor zowel vrijwilligerscoördinatoren, als voor vrijwilligers zelf die werkzaam zijn bij natuurorganisaties. Zoals Vrijwilligers en de arbowet en Begeleiden van vrijwilligers
Meer onderzoek naar natuur
Natuurkennis.nl is de
meest complete kennisbank
met onderzoek en
praktisch advies over
bos- en natuurbeheer.
Vraag over dit onderwerp?
