Productie en oogst van duurzame grondstoffen in het bos

Bossen vormen een belangrijke natuurlijke hulpbron voor de productie van hout en een veelheid aan andere producten en diensten. Hout is een hernieuwbare grondstof met vele toepassingen, en de duurzame oogst en verwerking van hout kan een belangrijke bijdrage leveren aan de economie. Bovendien kan hout bij hoogwaardige toepassing materialen vervangen waarbij tijdens de productie veel CO2 vrijkomt en/of fossiele grondstoffen en energiebronnen nodig zijn (zoals staal, beton, plastic). Een belangrijk uitgangspunt hierbij is de zogenaamde cascadering: bij de keuze voor verwerking (of hergebruik) van hout moet zoveel mogelijk worden gestreefd naar zo hoogwaardig mogelijke toepassingen, zoals duurzame houtconstructies. Als het hout aan het einde van de toepassingsmogelijkheden is gekomen, kan het als laatste gebruik als brandstof worden ingezet. Er wordt veel innovatief onderzoek gedaan om de toepassingsmogelijkheden van hout te vergroten.

De toepassing van hout wordt sterk gestuurd door de houtkwaliteit, de dimensie van het hout en het aangeboden volume. De houtkwaliteit wordt bepaald door de boomsoort en de eigenschappen van de stam (recht, takvrij, schadevrij). Dit betekent dus dat bij verjongingsmethoden en de boomsoortenkeuze gestuurd kan worden richting boomsoorten met goede verwerkingsmogelijkheden. Door toekomstbomen op te snoeien kan de houtkwaliteit sterk verbeteren. Door gerichte dunningen kunnen toekomstbomen sneller de gewenste dimensies bereiken.

Bij de uitvoering van de oogst vindt altijd een verstoring plaats, die zoveel mogelijk beperkt moet worden. Door de verjongingsmethoden te richten op kleinschalige ingrepen kan voorkomen worden dat het bosklimaat te veel wordt aangetast en grote verliezen van koolstof uit de bodem optreden. Het gebruik van te zware machines kan de bodemkwaliteit sterk negatief beïnvloeden. Hier kan bij de bosinrichting rekening mee gehouden kan worden door het aanleggen van vaste dunningspaden.